Ngày 11-12, Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam (VNX) ra mắt. VNX hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con trên cơ sở sắp xếp lại Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) và Sở Giao dịch Chứng khoán TPHCM (HoSE).
VNX sẽ có vốn điều lệ 3.000 tỷ đồng, đặt trụ sở chính tại Hà Nội và là công ty TNHH MTV do Nhà nước nắm 100% vốn. Bên cạnh đó, VNX cũng là công ty mẹ nắm giữ 100% vốn tại 2 sở thành viên gồm HNX và HoSE.
Theo ông Nguyễn Thành Long, Chủ tịch HĐTV Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam, thị trường chứng khoán (TTCK)Việt Nam mang đặc trưng riêng là cơ quan quản lý được thành lập trước, rồi sau đó mới hình thành thị trường. TTCK ra đời với việc chính thức đi vào hoạt động của HOSE năm 2000. Trên sàn HOSE, điều kiện niêm yết đối với doanh nghiệp chào sàn tương đối cao. Vì thế, để thu hẹp mảng thị trường tự do, sau 5 năm, chúng ta thành lập thêm Sở GDCK Hà Nội (HNX) với mục đích ban đầu là dành cho doanh nghiệp vừa và nhỏ với tiêu chí, điều kiện thấp hơn. Mỗi Sở đều có những nhiệm vụ tương đối độc lập, hỗ trợ và bổ sung cho nhau, tạo ra một thị trường chứng khoán toàn diện và tổng thể, từng bước tiếp cận tới chuẩn mực quốc tế về sản phẩm như chúng ta thấy hiện nay.
Tuy nhiên, hai Sở lại cũng chưa có sự đồng bộ về cơ chế, phương thức giao dịch, kỹ thuật giao dịch, trong khi pháp luật về chứng khoán đã thống nhất về tiêu chí, điều kiện niêm yết. Hay với hạ tầng công nghệ thì mỗi sở đều có những kiến trúc riêng của mình. Những kiến trúc công nghệ này lại đòi hỏi thành viên thị trường duy trì hệ thống kết nối độc lập. Trong khi đây lại là yếu tố mang tính xương sống, quyết định cho sự phát triển của thị trường về sản phẩm, tiện ích và đòi hỏi sự thống nhất, tập trung và phải tích hợp, cập nhật liên tục, để đáp ứng tốt nhất cho nhu cầu tổ chức, vận hành thị trường, cũng như phục vụ tốt nhất cho công tác quản lý giám sát của cơ quan quản lý nhà nước.
Ông Long nhấn mạnh mô hình trước đây, quy mô của TTCK Việt Nam bị phân tán; hay chỉ số cũng chưa thống nhất, thiếu chỉ số chung đại diện đầy đủ cho toàn thị trường, mang tầm vóc đại diện cho cả nền kinh tế. Điều này phần nào ảnh hưởng tới vị thế của TTCK Việt Nam trên trường quốc tế, cũng như tiến trình nâng hạng thị trường.
Bởi vậy, qua quá trình phát triển cùng với sự điều chỉnh cho phù hợp với từng giai đoạn, TTCK Việt Nam cần có những giải pháp căn cơ hơn để xử lý những nhu cầu đổi mới mà thực tiễn đề ra, trong đó có là vai trò của Sở GDCK Việt Nam - VNX.
VNX ra đời là cần thiết để thống nhất về tư duy, chiến lược phát triển; về mô hình quản trị; cơ chế quản lý, giám sát; giải pháp phát triển thị trường theo sản phẩm và dịch vụ… Điều này kỳ vọng sẽ góp phần giúp TTCK phát triển lên một tầm cao mới, tăng trưởng mạnh mẽ cả chiều rộng và chiều sâu, cũng như tăng cường kết nối tốt hơn với các thị trường khu vực, quốc tế, thúc đẩy nhanh tiến trình nâng hạng TTCK Việt Nam và thu hút tốt hơn dòng vốn đầu tư nước ngoài.
"Qua nghiên cứu, chúng tôi thấy rằng, việc hợp nhất, sáp nhập các sở giao dịch là xu thế quốc tế và theo quy luật khách quan, tự nhiên. Ở nhiều nước, việc hợp nhất các sở giao dịch không chỉ dừng lại ở phạm vi trong nước mà còn mang tính đa quốc gia, khu vực. Vì thế, TTCK Việt Nam cũng cần có một Sở giao dịch thống nhất thị trường giao dịch để hội nhập quốc tế sâu rộng hơn và tăng vị thế, từ đó hỗ trợ việc thu hút tốt hơn các dòng vốn quốc tế vào nền kinh tế", ông Long nói.
