THACO, Vinspeed được đánh giá cao tại cuộc họp về đường sắt tốc độ cao

Theo đó, tham dự cuộc họp có Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà; Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng; Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh; lãnh đạo các Bộ: Tài chính, Khoa học và Công nghệ… Lãnh đạo, đại diện các doanh nghiệp: Công ty TNHH Việt Nam 3000 – Tập đoàn Đầu tư và phát triển Việt Nam, Công ty cổ phần Tập đoàn Discovery, Công ty cổ phần Vận tải đường sắt Việt Nam, Công ty cổ phần Tập đoàn Trường Hải, Công ty cổ phần Đầu tư và phát triển đường sắt cao tốc Vinspeed.

Phát biểu khai mạc, Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình cho biết chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao đã được Bộ Chính trị kết luận và Quốc hội thông qua nghị quyết. Ba phương thức đầu tư đang được xem xét gồm đầu tư công, PPP và đầu tư tư nhân. Yêu cầu đặt ra là phải lựa chọn mô hình tối ưu, có lợi nhất cho quốc gia. Cuộc họp lần này nhằm đánh giá thực chất năng lực, thiện chí và mức độ chuẩn bị của các doanh nghiệp đăng ký tham gia, qua đó cung cấp thông tin minh bạch cho dư luận và làm cơ sở cho Chính phủ cân nhắc phương án đầu tư.

Nhiều hồ sơ nhà đầu tư còn sơ sài

Bộ Xây dựng cho biết số lượng tài liệu doanh nghiệp gửi đến khá nhiều nhưng nhiều hồ sơ thiếu thông tin cơ bản, ý tưởng đầu tư còn chung chung, chưa thể hiện năng lực tài chính hoặc năng lực triển khai.

Trong quá trình trao đổi, sự chênh lệch giữa tuyên bố và khả năng thực tế của nhiều doanh nghiệp lộ rõ. Đại diện Công ty TNHH Việt Nam 3000 nêu mong muốn tham gia dự án theo hình thức PPP và cho rằng doanh nghiệp sẽ "huy động vốn, mang vốn và chuyên gia cho dự án". Tuy nhiên, khi được hỏi về tỷ lệ vốn tự có, năng lực tài chính, các căn cứ pháp lý để huy động vốn, đại diện doanh nghiệp không đưa ra được câu trả lời rõ ràng và một số phần trả lời chưa đúng trọng tâm câu hỏi.

Với Tập đoàn Discovery cũng diễn ra tình trạng tương tự. Chủ tịch Nguyễn Nam Thiều nhìn nhận đây là dự án "rất lớn và rất khó" nhưng kỳ vọng được tham gia đầu tư theo phương án kinh doanh thu hồi vốn. Song khi được hỏi về quy mô nhân sự và năng lực tài chính, ông cho biết toàn Tập đoàn hiện có khoảng 70 nhân sự và tổng vốn chỉ 2.000-3.000 tỷ đồng, mức khó có thể đáp ứng yêu cầu triển khai một dự án hạ tầng hàng chục tỷ USD.

THACO, Vinspeed cam kết mạnh về vốn, tiến độ và công nghệ

Cũng tại cuộc họp, một số doanh nghiệp lớn trình bày kế hoạch rõ ràng, có cơ sở hơn. Đại diện CTCP Tập đoàn Trường Hải (THACO), Tổng Giám đốc Nguyễn Hoàng Tuệ cho biết Tập đoàn đã tổ chức nhiều cuộc họp, liên tục cập nhật hồ sơ và gửi báo cáo tới cơ quan chức năng để thể hiện thiện chí tham gia dự án. THACO đề xuất mô hình đầu tư kinh doanh theo Luật Đầu tư, trong đó nhà đầu tư chịu trách nhiệm 20% vốn, 80% huy động và đi vay. Ngoài nguồn lực tự có, doanh nghiệp sẽ thành lập các công ty huy động vốn từ đối tác trong và ngoài nước.

THACO dự kiến triển khai đoạn Hà Nội - Vinh và TPHCM - Nha Trang trong 5 năm, đoạn Nha Trang - Vinh trong 7 năm. Tập đoàn cam kết bảo đảm tiến độ, chất lượng, tuân thủ công nghệ, tăng tỷ lệ nội địa hóa và thực hiện đầy đủ các hạng mục phải bàn giao cho Nhà nước đúng thời hạn.

Về CTCP Đầu tư và phát triển đường sắt cao tốc Vinspeed - doanh nghiệp mới gây chú ý - đề xuất đầu tư theo hình thức kinh doanh với tổng mức đầu tư dự kiến hơn 61 tỷ USD, chưa gồm chi phí giải phóng mặt bằng. Doanh nghiệp đề nghị được vay 80% tổng vốn và hoàn trả trong 30 năm. Vinspeed cam kết tuân thủ quy định pháp luật, đầu tư công nghệ hiện đại, hợp tác nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, đào tạo nhân lực, bảo đảm yếu tố an ninh - quốc phòng và "không để phát sinh, đội vốn".

Phó Chủ tịch Vinspeed, Nguyễn Việt Quang cho rằng, nếu VinSpeed đầu tư trực tiếp thì nhà nước và xã hội được lợi ở 5 điểm chính sau: Thứ nhất, nhà nước chỉ cần cho vay 80% thay vì tự trả 100% tổng mức đầu tư. Thứ hai, nhà nước thu hồi 80% vốn cho vay sau 30 năm thay vì chờ hoàn vốn sau 140 năm, thậm chí lâu hơn. Thứ ba, hệ thống được đưa vào vận hành sau 5 năm thay vì sau 10 năm. Điều này sẽ tạo động lực cho kinh tế đất nước phát triển, giao thông tiện lợi, chi phí di chuyển của nhân dân giảm, đời sống của nhân dân các vùng dọc tuyến được cải thiện. Thứ tư, nhà nước không lo bị đội vốn và bị kéo dài tiến độ. Thứ năm, nhà nước có được ngành công nghiệp đường sắt cao tốc mà không phải bỏ vốn đầu tư.

Đại diện Công ty cổ phần Vận tải đường sắt Việt Nam mong muốn tham gia vào dự án chủ yếu tập trung vào mảng hạ tầng về thiết bị thông tin tín hiệu, hệ thống điện đối với dự án đường sắt cao tốc.

Lọc năng lực của các doanh nghiệp tham gia dự án

Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh đây là cuộc làm việc nhằm thu nhận thông tin, không phải phiên lựa chọn nhà đầu tư. "Buổi làm việc hôm nay, chúng ta có mời 6 doanh nghiệp có đăng ký làm việc, nhưng chỉ có 5 doanh nghiệp có mặt, còn 1 doanh nghiệp có đăng ký làm việc là Liên minh nhà đầu tư Mekolor và Great (USA) nhưng không tới, chúng ta đã có liên hệ mà không thể tìm ra được địa chỉ. Qua đây, chúng ta có thêm được nhiều các thông tin của doanh nghiệp ở các khía cạnh khác nhau về tinh thần làm việc nghiêm túc hay thiếu nghiêm túc. Có những doanh nghiệp tại cuộc họp này làm việc với tinh thần rất nghiêm túc, báo cáo được chuẩn bị rất kỹ lưỡng, công phu, song cũng có doanh nghiệp báo cáo còn sơ sài, ý tưởng chưa rõ ràng; có doanh nghiệp quy mô nhân sự chỉ có 70 người, tổng vốn khoảng 2.000-3.000 tỷ đồng thì không thể đáp ứng được các yêu cầu của dự án", Phó Thủ tướng phát biểu.

Nhấn mạnh đây không phải là cuộc để lựa chọn, quyết định nhà đầu tư, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ nêu rõ, trên cơ sở các tài liệu đã có và thông tin các doanh nghiệp cung cấp, đề nghị Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các cơ quan liên quan khẩn trương hoàn thiện báo cáo đề xuất phương thức đầu tư và các cơ chế chính sách đi kèm để trình Chính phủ xem xét, cho ý kiến, đồng thời đề nghị các bộ, ngành tích cực có ý kiến đóng góp đối với báo cáo. Đây sẽ là cơ sở quan trọng để Chính phủ thảo luận, đánh giá trước khi báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

AN NHIÊN