Phiên ngày 1/3, giá dầu thô Brent giao sau tại thị trường London tăng 7,15%, chốt phiên ở 104,97 USD/thùng, mức cao nhất kể từ tháng 7/2014. Trong phiên, có lúc giá dầu Brent đạt 104,97 USD/thùng.
Giá dầu WTI tăng 8,03%, đóng cửa ở 103,41 USD/thùng. Trong phiên, có lúc giá dầu WTI tăng 11,5%, đạt 106,78 USD/thùng. Ngân hàng JPMorgan Chase đã cảnh báo rằng giá dầu có thể lên 150 USD/thùng trong trường hợp xuất khẩu dầu của Nga bị cắt giảm một nửa, có nghĩa là tăng khoảng 40% so với hiện nay.
Cuộc chiến này như đổ dầu vào lửa cho cơn siêu lạm phát đang được hình thành. Giá cả các tất cả các loại năng lượng, thực phẩm... đều tăng mạnh. Phương Tây và Mỹ còn lên kế hoạch loại một số ngân hàng Nga ra khỏi hệ thống SWIFT. Nếu điều này xảy ra thì chúng ta sẽ có thể phải chứng kiến con sóng siêu lạm phát toàn cầu, trong đó châm ngòi chính là giá năng lượng và lương thực.
Kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam - Nga chỉ ở khoảng 1% trong tổng giá trị thương mại, việc tác động trực tiếp cuộc xung đột lên kinh tế Việt Nam là không đáng kể nhưng các lệnh trừng phạt sẽ ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng toàn cầu, tác động gián tiếp lên lạm phát Việt Nam.
Dragon Capital cho rằng trong trường hợp xấu nhất, lạm phát có thể lên đến 4,18% trong năm 2022, vượt mục tiêu mà Chính phủ đề ra dưới 4%...
Dragon Capital cũng đã đưa ra 3 kịch bản lạm phát cho Việt Nam, dựa trên giá dầu và diễn biến chiến tranh Nga - Ukraine.
Cụ thể, ở kịch bản 1, trong trường hợp xung đột kết thúc và đạt được thỏa thuận hạt nhân Iran, giá dầu ở mức 88 USD/thùng, thì lạm phát của Việt Nam sẽ ở mức 3,58%.
Ở kịch bản 2, nếu xung đột leo thang và đạt được thỏa thuận hạt nhân Iran, giá dầu ở mức 100 USD/thùng, thì lạm phát của Việt Nam là 3,8%.
Còn ở kịch bản 3, nếu Nga tiến hành trả đũa và thỏa thuận với Iran không thành công, giá dầu ở mức 105 USD/thùng, thì lạm phát sẽ vượt ngưỡng 4%, tăng tới 4,18%.
Ông Đặng Đức Anh, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho rằng, năm nay, điều hành giá cả và lạm phát là khó nhất. “Khó nhất là bởi, đó là lạm phát nhập khẩu, lạm phát chi phí đẩy và chúng ta sẽ không thể kiểm soát được điều đó”, ông Đặng Đức Anh nói.
Rõ ràng lạm phát đang ám ảnh toàn cầu cũng như Việt Nam. Đối với nhà đầu tư chứng khoán, chia sẻ tại toạ đàm: "Triển vọng đầu tư 2022 – FiinGroup Invest Summit" diễn ra mới đây, ông Đào Phúc Tường - chuyên gia tài chính cho rằng, cũng giống với bất động sản, thị trường cổ phiếu nên nhìn lạm phát theo hai kịch bản trong kỳ vọng hay vượt kỳ vọng, và nếu vượt kỳ vọng thì vượt bao xa.
"Khi các Ngân hàng Trung ương tăng lãi suất một cách đột ngột thì sẽ tạo ra một cú sốc thị trường. Chúng ta đang kỳ vọng lạm phát dưới 4% nhưng có lý do gì đó mà lạm phát lên đến 7-8% thì điều đó sẽ tạo ra cú sốc thị trường", ông Tường nói.
Tuy vậy, trong dài hạn, lạm phát sẽ tốt cho chứng khoán nếu tăng không quá sốc, từng nhóm cổ phiếu sẽ lại phản ứng với lạm phát khác nhau. Chẳng hạn, nhóm thứ nhất, lạm phát là vấn đề tăng giá, khi đó nhóm cổ phiếu hàng hoá chắc chắn hưởng lợi, nhà đầu tư không cần tính chuyện giảm thiểu rủi ro lạm phát nữa mà đầu tư thẳng vào nhóm đó để hưởng lợi.
Nhóm thứ hai - nhóm hàng hoá là yếu tố đầu vào quy trình sản xuất của doanh nghiệp, phải xem đến các doanh nghiệp có khả năng chuyển giá cho người dùng không, và chuyển bao nhiêu phần trăm? Thường thì nhóm hàng hoá thiết yếu sẽ có khả năng chuyển giá cao hơn. Hàng hoá không thiết yếu lại được chia thành hai nhóm, hàng cao cấp như xe cao cấp như lexus, mercedes có khả năng chuyển giá cao nhất vì giới nhà giàu họ không quan tâm giá cả. Còn nhóm hàng hoá khả năng chuyển giá thấp như sản xuất tivi tỷ lạnh bị ảnh hưởng nhiều.
Với thị trường Việt Nam, trong điều kiện lạm phát giá hàng hoá tăng, than, vật liệu xây dựng, phân bón đều tăng có thể đến mức gây bất ổn, mất cân bằng điều kiện kinh tế. Ví dụ, giá nguyên vật liệu đầu vào tăng ảnh hưởng khả năng giải ngân đầu tư công của Chính phủ. Giá phân bón tăng ảnh hưởng an sinh của nhiều nông dân, rủi ro chính sách lớn, chúng ta không biết lúc nào Chính phủ sẽ ra chính sách mới nên phải nhận thức được rủi ro chính sách là rất lớn. Phải có hành vi quản lý rủi ro danh mục, đặc biệt là với những cổ phiếu có tính đầu cơ cao.
Hải ANh
