Số trái phiếu không có tài sản bảo đảm hoặc đảm bảo (một phần/toàn bộ) bằng cổ phiếu của nhóm doanh nghiệp bất động sản là 172,5 nghìn tỷ đồng - chiếm 54,2% lượng phát hành 2021. Con số thực tế có thể lớn hơn vì có tới 33 nghìn tỷ đồng (10%) trái phiếu bất động sản phát hành không có thông tin về tài sản đảm bảo.
Theo báo cáo từ SSI Research, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành 722.700 tỷ đồng trong cả năm 2021, tăng 56% so với năm 2020. Số trái phiếu doanh nghiệp phát hành ròng 2021 (lượng phát hành trừ đi lượng đáo hạn và mua lại trước hạn) ước tính là 438.000 tỷ đồng, tăng 63% so với lượng phát hành ròng 2020.
Các DN bất động sản đua nhau phát hành trái phiếu. Anh minh họa
Tổng lượng trái phiếu doanh nghiệp lưu hành tại cuối 2021 ước tính khoảng 1,39 triệu tỷ đồng, tương đương tốc độ tăng trưởng bình quân 46%/năm trong giai đoạn từ 2017-2021. Quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp tăng mạnh từ 4,93% GDP (2017) lên tới 16,6% GDP (2021). Dù kênh tín dụng vẫn là kênh huy động vốn chính của các doanh nghiệp nhưng kênh chứng khoán đang tăng tốc mạnh mẽ, quy mô thị trường cổ phiếu và trái phiếu doanh nghiệp tăng nhanh từ mức 68% (2020) lên mức tương đương 88% (2021) so với tổng dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế. Sự tăng trưởng này phù hợp với định hướng phát triển thị trường vốn, giảm sự phụ thuộc của doanh nghiệp vào tín dụng ngân hàng của cơ quan quản lý.
Trong đó, nhu cầu huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu của các doanh nghiệp bất động sản ngày càng tăng do khó tiếp cận tín dụng ngân hàng hơn. Số lượng các doanh nghiệp bất động sản phát hành tăng từ 141 doanh nghiệp năm 2020 lên 193 doanh nghiệp trong năm 2021. Để hấp dẫn nhà đầu tư khi mà chất lượng tài sản đảm bảo không cao, nhóm này phải duy trì lãi suất phát hành tốt hơn các nhóm khác.
Mặt khác, trái phiếu bất động sản có lãi suất duy trì ở mức cao trong cả 3 năm gần đây (10,3%-10,6%), trong bối cảnh mặt bằng lãi suất giảm thấp thì mức giảm của trái phiếu bất động sản vẫn nhỏ nhất và một phần đến từ kỳ hạn phát hành ngắn hơn (0,33 năm). Một số doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu lãi suất cao nhất thị trường (12-13%/năm) là Phát Đạt, Hoàng Phú Vương, Osaka Garden, Galatic Group, Cty TNHH Đầu tư BĐS Unity…
Đáng chú ý, số trái phiếu không có tài sản bảo đảm hoặc đảm bảo (một phần/toàn bộ) bằng cổ phiếu của nhóm doanh nghiệp bất động sản là 172,5 nghìn tỷ đồng - chiếm 54,2% lượng phát hành 2021. Con số thực tế có thể lớn hơn vì có tới 33 nghìn tỷ đồng (10%) trái phiếu bất động sản phát hành không có thông tin về tài sản đảm bảo.
Việc dùng cổ phiếu làm đảm bảo cho các khoản vay trái phiếu tại các doanh nghiệp bất động sản ngày càng thịnh hành. Dù rằng, chuyên gia từng cảnh báo đây sẽ là rủi ro lớn cho các nhà đầu tư trong trường hợp dòng tiền của các doanh nghiệp bất động sản không được đảm bảo nếu hoạt động sản xuất kinh doanh khó khăn và sẽ không trả được nợ gốc, lãi trái phiếu cho nhà đầu tư.
Trước đó, SSI Research cũng lưu ý rằng việc đảm bảo nghĩa vụ thanh toán nợ gốc lãi trái phiếu bằng cổ phiếu không có nhiều ý nghĩa vì khi sự kiện vi phạm xảy ra, doanh nghiệp mất khả năng thanh toán thì giá trị cổ phiếu dùng làm tài sản đảm bảo (thường là của tổ chức phát hành hoặc liên quan đến tổ chức phát hành) cũng sẽ sụt giảm nghiêm trọng.
Kim Điền
SSI Research: Cổ phiếu ngành thực phẩm, đồ uống năm 2022 có nhiều triển vọng nhờ mở cửa thị trường trở lại, thúc đẩy tiêu dùng
Ngành Thực phẩm đồ uống (F&B) tăng trưởng thấp hơn VNIndex trong 2021. Tổng vốn hóa thị trường ngành chỉ tăng 12%, trong khi VNIndex tăng 34% trong 2021 (tại ngày 24/12/2021). MSN là cổ phiếu có tăng trưởng tốt nhất ngành với 94%, trong khi VNM và SAB tăng trưởng kém nhất ngành, tương ứng giảm 18% và 24%.
Đua nhau phát hành trái phiếu bất động sản: Bộ Tài chính yêu cầu thanh tra, giám sát chặt
Nếu có dấu hiệu lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của nhà đầu tư thì khẩn trương chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra để xử lý.
Đua nhau phát hành trái phiếu bất động sản, nguy hiểm đang rình rập nhà đầu tư và doanh nghiệp
Hơn 80% giá trị trái phiếu doanh nghiệp của ngành bất động sản dân cư phát hành thuộc về các doanh nghiệp chưa niêm yết. Các doanh nghiệp này có sức khỏe tài chính yếu, các chỉ số đánh giá năng lực trả nợ vay và đòn bẩy đều đang ở mức đáng báo động, với tỷ lệ nợ vay ròng/vốn chủ sở hữu hiện ở mức lên tới 8,1 lần.
Trái phiếu bất động sản tăng nhanh, Bộ Xây dựng cảnh báo
Vượt lên trên nhóm ngân hàng, bất động sản trở thành ngành chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành trong quý III/2021.
